Cardio-acupunctuur
en ons hart
Acupunctuur kan een goede bijdrage leveren bij de behandeling van
zeer verschillende aandoeningen of functiestoornissen van ons hart.
Het hart is een grote spier met 4 ruimtes waar ons bloed doorheen
stroomt. Door het aanspannen van de hartspier worden de ruimtes
kleiner en wordt het bloed de aderen ingeperst. Hartkleppen voorkomen
dat het bloed in de verkeerde richting stroomt. De hartspier zelf
wordt door de kransslagaders voorzien van zuurstofrijkbloed.
De korte route van ons bloed gaat door de longen om zuurstof op
te nemen en koolzuur weg te brengen. De lange route gaat door de
rest van het lichaam en voorziet onze organen, spieren, huid en
hersenen van bouwstoffen. Het ritme van onze hartslag moet zich
voortdurend aanpassen aan de vraag van het lichaam om bouwstoffen.
Bij lichamelijke inspanning, zoals werk of sport, moet de hartfrequentie
omhoog. Maar ook bij geestelijke en emotionele inspanningen past
ons hart zich aan. Vertering van een (zware) maaltijd is tevens
een reden voor het hart om een hogere frequentie te laten zien.
Daarnaast is het gezond als het ritme in rust duidelijk naar beneden
gaat.
Er zijn vele oorzaken voor het niet goed functioneren van het
hart met allerlei klachten tot gevolg. Een aantal wil ik bespreken
met zowel de westers medische behandel mogelijkheden als de aanpak
die acupunctuur kan bieden.
Hoge bloeddruk
Het bloed oefent druk uit op de wanden van onze bloedvaten, dit
heet de bloeddruk. Door het ritmisch aanspannen en ontspannen van
ons hart ontstaat er een wisselende druk op de vaatwanden: de bovendruk
en de onderdruk. Bij een volwassene moeten deze ongeveer 130 en
85 mm Hg zijn.
Een hoge bloedruk kan het gevolg zijn van emotionele problemen,
hormonale invloeden, verminderde kwaliteit van de vaatwanden, nierproblemen,
alcoholgebruik of roken. In een aantal gevallen blijft de oorzaak
onbekend. Bij iedereen is de verhouding tussen de zouten natrium
en kalium in het lichaam en daarom ook in ons voedsel van groot
belang. Het westers dieet bevat een relatief hoge concentratie natrium,
wat bloeddruk verhogend werkt. Een hoge bloeddruk kan verder het
gevolg zijn van te weinig bewegen, te zware arbeid of het gebruik
van neusspray. Dit laatste heeft een samentrekkend effect op slijmvliezen
en bloedvaten. Ook kunnen veranderingen in de hormoonspiegels bij
schildklieraandoeningen, diabetes en in de overgang bloeddruk problemen
veroorzaken. Een langdurig hoge bloeddruk heeft negatieve gevolgen
voor het functioneren en de kwaliteit van het hart. De hartspier
kan verwijden of verdikken, wat in beide gevallen een verslechtering
van de pompfunctie tot gevolg heeft.
Westers medisch wordt een hoge bloeddruk voornamelijk behandeld
met medicijnen. Hierbij kan een keuze gemaakt worden uit plastabletten,
bloedvatontspanners, hartspierversterkers of bètablokkers (beïnvloeden
het ritme). Daarnaast zijn voedingsadviezen, meer bewegen, ontspannen,
alcohol consumptie matigen, stoppen met roken en afvallen de speerpunten.
Een acupuncturist kijkt naar de verdeling en kwaliteit van de
energie in het hele lichaam, naar heel de mens, de lichamelijke
en geestelijke eenheid. De balans tussen yin en yang, rustige en
beweeglijke energie, is heel belangrijk. Bij een hoge bloeddruk
zijn de rustige, yinne energieën verzwakt. Vooral de energieën van
hart, lever, milt, nier, long en bloed spelen een belangrijke rol.
Emoties kunnen een specifieke energie uitputten. Zo zal stress de
leverenergie zeer belasten. Na verbetering van die leverenergie
gaat het hele lichaam meer ontspannen wat zowel de vaatwanden als
de hartspier zelf, en daarmee de bloeddruk, ten goede komt. Iemand
die veel angst heeft (gehad) verbruikt extra nierenergie. Dit kan
nadelig zijn voor de vochtregulatie waarbij de nieren een belangrijke
rol spelen. Door verbetering van de nierenergie zal zowel de nierfunctie
verbeteren als de omgang met de emotie angst. Als de vochtregulatie
goed werkt wordt het hart minder belast. De miltenergie verzorgt
onder andere de slijmkwaliteit in ons lichaam. Als dat te ’plakkerig’
wordt ontstaat er een zwaar mistig gevoel in het hoofd, misselijkheid
en sneller overgewicht. Ook zie je vaak dat mensen dan veel piekeren.
Hartfalen
Hartfalen betekent een duurzaam verzwakt hart. Hierdoor vermindert
de pompkracht. Dit heeft tot gevolg dat er gemakkelijk een ophoping
van vocht in de longen, buik of benen ontstaat. Mensen worden kortademig,
hebben sneller hartritme stoornissen, een hoge bloeddruk en zijn
snel vermoeid. In de westerse wereld wordt de mens steeds ouder
waardoor dit probleem vaker voorkomt. Soms ontstaat het als gevolg
van een virusinfectie, in een beperkt aantal gevallen is er sprake
van een aangeboren, dan vaak erfelijk, probleem.
Westers medisch wordt dit behandeld met medicijnen, soms een pacemaker
en leefstijladviezen. Kijkend met de kennis van een acupuncturist
zien we dat bij hartfalen een extreem lage yin energie door uitputting.
De hart energie zelf is sterk verlaagd en de lever energie kan niet
voldoende doorstromen. Hierdoor kan de patiënt de neiging hebben
om depressief of moedeloos te worden. De behandeling is er dan ook
op gericht om de stagnaties op te heffen en de yin energie op te
bouwen. Daarnaast wordt de vochtophoping aangepakt. De nier en milt
energie worden gestimuleerd zodat het vocht op de juiste manier
wordt afgevoerd en niet in de benen zakt of de longen en het hart
belemmert om goed te functioneren. Ook zien we soms dat hartfalen
het gevolg is van een slechte longenergie. Mensen kunnen dan moeilijk
plat liggen, gaan vooral bij inspanning overmatig zweten en hebben
vaak een onregelmatige ademhaling.
Hartritme stoornissen
Het samentrekken van de hartspier wordt gestimuleerd door een
centrum, de sinusknoop, die in het hart zelf zit. Er komt dus geen
impuls uit de hersenen. De elektrische prikkel verspreidt zich razendsnel
door de spiercellen van het hart. Een overslag ontstaat als een
deel van het hart een slag nog niet helemaal heeft afgemaakt en
daardoor de volgende impuls blokkeert. Dan duurt het net even iets
langer voor er weer een complete slag volgt. Op dat moment zit er
iets meer bloed in het hart, waardoor de uitgestelde slag harder
is. Belangrijke oorzaken voor dit fenomeen zijn stress, angst of
heftige emoties. Omdat ons hart zich voortdurend aanpast aan onze
vraag naar brandstof is het ritme van een gezond hart zeer variabel.
Een ongezonde situatie kan ontstaan als de sinusknoop te actief
is, bv bij een schildklierafwijking Dan kunnen zowel westerse medicatie
als acupunctuur een goede balans brengen. Als de impuls uit de sinusknoop
door het hart niet voldoende doorgegeven wordt, kunnen de kleppen
hun werk niet goed doen. Dan neemt de pompfunctie af en wordt de
patiënt kortademig. Functieverlies kan ook ontstaan door vermindering
van de kwaliteit van de hartspier bv. door infecties of door ouderdom.
Bekend is dat bloedarmoede, koorts, koffie of alcoholgebruik ritme
stoornissen tot gevolg kunnen hebben. Bij heftige verstoringen gaat
iemand vaak transpireren, wordt misselijk, kan licht in het hoofd
worden of krijgt een drukkend gevoel op de borst. Westers medisch
wordt vrijwel altijd medicatie ingesteld, later zijn nog operatieve
ingrepen of een pacemaker opties.
Bij het energetisch onderzoek door een acupuncturist wordt gekeken
naar hart- en bloed-energie, maar ook de galblaas-, lever-, nier-
en milt-energie kunnen een verstoord beeld laten zien wat gevolgen
heeft voor een goed hartritme. Acupunctuur biedt veel mogelijkheden
hier weer een goede balans in te krijgen.
Aderverkalking
Het ontstaan van vaatvernauwingen kan het gevolg zijn van een
familiare hypercholesterolemie. Bij deze mensen is een afwijking
in het DNA waardoor de vertering van vetten verstoord wordt. Westers
medisch worden zij behandeld met medicijnen en een dieet. In ernstige
gevallen wordt operatief ingegrepen. Ook bij mensen met diabetes
of rokers is het risico op vaatvernauwingen groter. Door een acupuncturist
wordt meestal een blokkade in de leverenergie en een beperkt functioneren
van de miltenergie geconstateerd. Daarbij zijn de nier- en hartenergie
ook vaak uit balans. Bij deze problematiek kan je als acupuncturist
een belangrijke bijdrage leveren, door de energieën te herstellen
en de organen de mogelijkheid te geven goed te functioneren. In
alle gevallen is een voedingsadvies belangrijk.
Cardio-acupunctuur
Acupunctuur voor hartklachten wordt in de meerderheid van de gevallen
door mensen bewust gekozen als (aanvullende) behandeling bij een
hoge bloeddruk, bij stress, door vrouwen in de overgang, door oudere
mensen, of na een infarct. Maar ook in veel andere gevallen biedt
de behandeling met acupunctuur goede opties. Belangrijk is dat er
een goed medisch onderzoek is geweest zodat er duidelijkheid is
omtrent de oorzaak en factoren die een rol spelen. Cardio-acupunctuur
kan een belangrijke bijdrage leveren aan vermindering van ziekenhuis
opnames, minder medicijn gebruik en algemeen welbevinden van de
patiënt.
Ook bij atypische klachten met pijn op de borst, waar cardiologisch
onderzoek geen afwijkingen laat zien, kan acupunctuur een positieve
bijdrage leveren. In dit soort gevallen zijn er bijna altijd afwijkingen
in het energiesysteem te vinden die leiden tot de klachten. Deze
patiënten worden dan wel begrepen en adequaat behandeld. Zo wordt
ook het stempel ‘’het zit tussen de oren’’ weggenomen en neemt na
behandeling het algemeen welbevinden en functioneren aanzienlijk
toe. Mensen met pijn op de borst ervaren dat als angstig, kunnen
depressief worden als er geen duidelijkheid komt. Dan ligt een vicieuze
cirkel op de loer met hoge bloeddruk, slecht slapen en stress. Alles
beslist niet goed voor het hart.
Carla van de Kamp, juli 2018
terug naar lijst
|